Iedereen is racistisch?

Vijf jaar geleden organiseerde ik voor het eerst een Dag van de Dialoog bij Hogeschool Rotterdam (HR). Ik vond het als medewerker belangrijk om dialoog te introduceren, om de eilandjes binnen mijn instituut te verminderen. Tegelijkertijd wilde ik oefenen met dialoog, zodat wanneer dialoog écht nodig is, we voorbereid zijn.

Dinsdag 7 juli was het zover. We hielden met de medewerkers van het instituut waar ik werk, Communicatie, Media en Informatietechnologie (CMI), een dialoog over racisme. We waren al met dit onderwerp aan de slag, omdat in appgroepen van studenten o.a. racistische content gedeeld is. Onze directeur maakte er een podcast over. Op het moment dat we de podcast uit wilden brengen, startten in Nederland de demonstraties tegen racisme. Binnen HR liepen de emoties hoog op door een blog van student Danny. We konden niet anders dan direct actie ondernemen. 7 juli was het dus zover.

Ik en de andere dialoogbegeleiders vonden het nog wel spannend. Wat zou er loskomen? Hoeveel tegenstellingen zouden we tegenkomen? Lukte het ons om mensen naar elkaar te laten luisteren? En dat allemaal online. Ik kende bijna iedereen, maar wist niet precies wat hun ideeën over dit onderwerp waren. Mijn dialoogervaring beperkte zich tot dialogen waarbij er geen vervolg was. Nu moeten we na dit gesprek ook nog met elkaar samenwerken. Zou iedereen zich kwetsbaar durven opstellen?

Aan luisteren en empathie geen gebrek, bleek tijdens de dialoog. Enkele deelnemers in de vier gespreksgroepen hadden racisme zelf meegemaakt. Enkele zagen racisme nog niet. Sommigen hebben discriminatie meegemaakt, bijv. op basis van sekse. Velen hebben racisme gezien of erover gehoord van collega’s of studenten. Een belangrijke vraag was dan ook: wat willen wij bij CMI bereiken op het gebied van racisme en discriminatie en wat hebben we daarvoor nodig? Met de resultaten bepalen we onze aanpak en gaan we na de zomer verder.

Dialoog bleek een goed middel om dit gesprek met elkaar te starten. De Dag van de Dialoog methodiek, in 2002 ontwikkeld, blijkt nog altijd te werken. Ook online. Want hoewel non-verbale signalen minder duidelijk zichtbaar waren en de techniek soms in de weg zat, is het gelukt een veilige omgeving te creëren én actiepunten te benoemen.

Door deze dialoog ben ik ook weer aan het denken gezet. Een deelnemer zei: wat nu als je ervan uitgaat dat je racistisch kunt zijn… iedereen heeft immers vooroordelen die ervoor kunnen zorgen dat je iets racistisch zegt of doet. Ik vraag me nu af: maakt dat het makkelijker om erover te praten? Je stelt misschien minder hoge eisen aan jezelf en geeft jezelf de ruimte om fouten te maken. Je kunt ook nieuwsgieriger zijn naar de ervaring van anderen. Wat denk jij?